Nederland / Monument

Net te laat bevrijd


Markeren

Deel

Route


Een dag voor de bevrijding op 13 september 1944 werden achter het voogdijgesticht Huize Sint Joseph in het toenmalige Heer (tegenwoordig landgoed Heerdeberg) elf Belgische verzetsstrijders en een ontsnapte Russische dwangarbeider doodgeschoten door de Duitsers. Zij maakten deel uit van een veel grotere groep verzetsmensen, die sinds begin september in de uitgestrekte bossen van Rekem vergeefs had liggen wachten op een dropping van wapens en munitie.

Het was zondag 10 september 1944. De aangekondigde dropping bleef uit en de spanning in de Rekemse bossen was om te snijden. Tientallen Duitsers die in de voorbije dagen gevangen waren genomen, moesten bewaakt worden in de wetenschap dat de vijand elk moment kon toeslaan. Door verraad wist die inmiddels waar de verzetsgroep zich ophield.

Een eerste aanval op 9 september mocht dan afgeslagen zijn, een volgende poging kon niet lang op zich laten wachten. In ijltempo voerden de Duitsers versterkingen aan om de Belgen van alle kanten in de tang te nemen. Aan het begin van de middag was het zo ver. Al waren ze met honderden; tegen zo’n overmacht was de verzetsgroep niet opgewassen. Een aantal sloeg op de vlucht.

Wie in Duitse handen viel, werd zonder pardon geëxecuteerd. 26 Arrestanten werden in gesloten vrachtwagens geladen en gingen op transport. De tocht eindigde in het dorpje Scharn bij Maastricht van waaruit ze te voet naar Heer gingen. Daar brachten ze een slapeloze nacht door in een kelder. De volgende morgen, dinsdag 12 september, werden twaalf mannen uit de kelders gehaald. Duitse militairen en Belgische SS’ers leidden de groep naar het verderop gelegen Huize Sint Joseph waar ze aan het begin van de avond werden doodgeschoten.

Onder escorte van Belgische SS’ers werden de resterende veertien gevangenen op een open vrachtwagen naar Schinveld gebracht. Even over de grens met Duitsland, in Mindergangelt, moesten zeven man uitstappen en hun eigen graf delven. De zeven overgebleven gevangenen belandden in Duitse kampen waar vier van hen omkwamen. Slechts drie, twee vrouwen en een man, overleefden de verschrikkingen en keerden na de bevrijding terug naar huis.

Het Belgisch monument voor de omgekomen verzetsstrijders dateert van 1948. In 1955 is naast het monument een gedenksteen geplaatst ter nagedachtenis aan de fusillade, het Vlaams monument.

Fietsen naar Vrijheid

Rond Eijsden en Margraten zijn er nog veel herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Fietsen naar Vrijheid is een thematische fietsroute met drie aaneensluitende routes: Bevrijding van het Maasdal, Bevrijding van het Plateau en Bevrijding van het Heuvelland. Je kiest zelf hoe lang jouw fietstocht wordt. Met het bewegwijzerde knooppuntensysteem gaat navigeren bijna vanzelf.

Pater Kustersweg 20, 6267 NL Cadier en Keer