Nederland / Monument

Riet en William – Heldendaden van militairen en burgers


Markeren

Deel

Route


In Balgoij bij Wijchen speelde zich aan het einde van de oorlog een uniek verhaal af. De hoofdpersonages: de 22-jarige piloot William Kalka uit Nieuw Zeeland en de 21-jarige Riet Jansen uit Nijmegen.

Maart 1945: de Nieuw-Zeelandse piloot William Arthur Kalka was op de weg naar de vliegbasis Volkel. Kort voordat hij zijn doel bereikte, werd hij boven Nijmegen door een Duits luchtafweergeschut geraakt waardoor zijn vliegtuig begon neer te storten. De piloot, die in de loop van de oorlog al acht V1 bommen had gestopt voordat deze schade konden aanrichten, bereidde zich voor op een laatste heldendaad. Nadat hij was geraakt, bevond hij zich boven bewoond gebied. Het zou dus een grote ramp geweest zijn als het vliegtuig meteen was neerstort. Daarom bleef Kalka in het vliegtuig in een poging om het in de lucht te houden, totdat hij het bewoonde gebied had verlaten. Dit lukte hem ook, maar hij moest er een grote prijs voor betalen: omdat hij zo lang in het vliegtuig was gebleven, was hij al vrij laag toen hij uit de cockpit sprong. Te laag voor de parachute om op de juiste manier open te gaan. Samen met het vliegtuig landde Kalka in de Maas, waar zijn zware uitrusting hem naar de bodem van de rivier trok. 

Dit alles speelde zich af op een zondagmiddag, juist op het moment dat de mis in de nabijgelegen kerk in Balgoij was afgelopen. De kerkgangers zagen het vliegtuig neerstorten en de jonge piloot in de rivier verdwijnen. Alleen de 21-jarige Riet Jansen uit Nijmegen, die toevallig op de dijk fietste, schoot hem te hulp. Ze dook het water in en probeerde de jongeman naar boven te trekken, maar tevergeefs. Teleurgesteld en gechoqueerd kwam ze weer naar de oever, om te ontdekken dat iemand haar fiets had gestolen.

Na de oorlog werd de hele familie Jansen op het tijdelijke raadhuis van Nijmegen en het hoofdkwartier van de militaire overheid (Huize St. Anna aan de Groesbeekseweg) uitgenodigd, waar Riet namens de Hoge Commissaris van Nieuw-Zeeland een dankbrief en een splinternieuwe Britse fiets ontving.

Het graf van William Arthur Kalka bevindt zich op de Oorlogsbegraafplaats van het Gemenebest Uden in Noord-Brabant.

Maasbandijk, Balgoij