Het gat in de dam

De Waal stroomt meestal rustig door de Ooijpolder, maar als de waterspiegel stijgt en er hoogwater dreigt, wordt de rustige rivier een gevaarlijke stroom. Nadat bij Operatie Market Garden de bruggen van Nijmegen door de geallieerden werden ingenomen en de stad was bevrijd, wilde de bezetter tegen elke prijs voorkomen, dat de geallieerden verder naar het noorden en oosten van Nederland zouden doordringen. Een van de manieren waarop ze dit probeerden te voorkomen, was het opblazen van de dijken van de Nederrijn en de Waal. Hierdoor kwamen grote delen van de Betuwe en van de Ooijpolder onderwater te liggen. Een van de gaten werd iets verderop in de Erlecomsedam geblazen. Het is niet helemaal duidelijk wanneer de dijk werd doorgestoken. Sommige bronnen beweren dat het kort voor kerst 1944 gebeurde, andere vermelden de dijkdoorbraak een maand later. Zeker is in ieder geval dat niet alleen de Erlecomsedam, maar ook de Kapitteldijk bij de Thornsche Molen en tenminste een van de sluizen van de Querdamm opzettelijk werden opgeblazen.

De onderwaterzettingen hadden twee voordelen voor de bezetter: ten eerste vormde het water een hindernis, waardoor de geallieerde opmars werd afgeremd en ten tweede zorgde het voor een verkleining van de frontlinie. Toch lukte niet alles zoals het door de bezetter was gepland. Toen de gaten in de dijken werden geslagen, was de waterstand van de rivier te laag om echt schade aan te kunnen richten. Pas later, begin februari 1945, begon de waterstand te stijgen. Dit veroorzaakte de gewenste overstromingen, maar nu gebeurde dit op een heftige en ongecontroleerde manier zodat het water ook op de Duitse zijde voor problemen zorgde.

Voor de geallieerden was het water een vertragende factor tijdens Operatie Veritable. Dit zorgde ook voor vertraging van de Rijnoversteek. De meeste burgers uit de Ooijpolder waren al geëvacueerd toen de polder vol water liep. Zij kwamen pas in het voorjaar van 1945 terug. Toen was het water weer verdwenen. Bij hun terugkeer moesten ze vaststellen dat het water grote schade had aangericht.