Monument der Gevallenen

De landelijke April-meistaking brak uit nadat op 29 april 1943 bekend was gemaakt dat alle voormalige militairen die in mei 1940 aan de strijd hadden deelgenomen zich moesten melden om als krijgsgevangene naar Duitsland te worden afgevoerd. Daar wachtte hen dwangarbeid.

Aanvankelijk eiste de hoogste vertegenwoordiger van de SS in Nederland, Hanns Rauter, dat in Limburg tien stakers ter dood veroordeeld moesten worden. Dat aantal werd niet gehaald. Het bleef bij zeven doodvonnissen. Tot de veroordeelden behoorden drie mijnwerkers en de verzetspionier Bob Bouman uit Roermond.

Vanuit Maastricht werden de zeven In een legertruck naar De Hamert in Wellerlooi gebracht waar een vuurpeloton van vijftien man de vonnissen voltrok.

Op aanwijzing van Richard Nitsch, een lid van de Maastrichtse Sicherheitspolizei die bij de executies betrokken was, werd het massagraf op 30 juni 1946 gelokaliseerd en konden de stoffelijke resten van de slachtoffers in hun oorspronkelijke woonplaats worden herbegraven. In 1950 liet de gemeente Bergen op de plaats van het massagraf het Monument der Gevallenen plaatsen.

Herdenking op 4 mei

Inmiddels heeft het gedenkteken een bredere betekenis gekregen. Tijdens de jaarlijkse Dodenherdenking op 4 mei is er een stille tocht naar het monument. Aansluitend worden ter plaatse niet alleen de doodgeschoten stakers herdacht maar ook alle andere Nederlandse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, alsmede gesneuvelden in andere oorlogssituaties  en naoorlogse vredesmissies.