Lock force monument

Hoewel Britse troepen het gebied op de westelijke Maasoever in Noord- en Midden-Limburg omstreeks begin december 1944 hadden bevrijd, bleef het sluizeneiland Osen bij Heel, dat eveneens ten westen van de Maas ligt, tot eind februari 1945 in Duitse handen. Dit had te maken met plaatselijke geografische omstandigheden. Tussen Linne en Roermond maakt de Maas een ruime bocht, ook wel de Lus van Linne genoemd. In verband met de kanalisering van de Maas was de meander in de jaren 1920 afgesneden en waren er een sluis en stuw aangelegd. Uit strategisch oogpunt was het voor de Duitse verdedigers veel efficiënter om het korte sluiskanaal te verdedigen dan de kilometerslange Maasbocht met als gevolg dat de Britten juist hier op verbeten tegenstand stuitten. Toch lukte het om begin december 1944 de sluiswachterswoningen te veroveren. Terwijl de Duitsers op niet meer dan een ‘kanaalbreedte’ afstand lagen, nam een lockforce (lock in de betekenis van sluis) de nieuw verworven positie in. Aflossing van de manschappen kon daarom uitsluitend plaatsvinden als het donker was. Die patstelling veranderde niet meer tot 26 februari 1945 toen de Duitse troepen definitief werden verdreven uit hun kleine, met mijnen bezaaide bruggenhoofd.

Een van de sluiswachterswoningen aan de Sluisweg 4/5 is bewaard gebleven. Sporen van de strijd zijn nog zichtbaar in de muur. In de naoorlogse jaren is de omgeving van het sluizeneiland onherkenbaar veranderd door grindwinning en de aanleg van het Lateraalkanaal.