Hotel Erica

Honderden zweefvliegtuigen en duizenden parachutisten landden in de streek rondom Groesbeek en Berg en Dal. Zij hadden de belangrijke opdracht meegekregen om de bruggen bij Nijmegen te veroveren. Samen met de familie van de eigenaar van Hotel Erica, de heer van Vliet, schuilden de vluchtelingen in de kelder van het hotel toen de strijd op 17 september 1944 in alle hevigheid losbarstte.

In 2013 vertelt mevrouw van Vliet over wat ze in 1944 meemaakte: ”De angstige groep in de hotelkelder hoorde het gevecht buiten heen en weer golven. Mitrailleurvuur, mortieren en granaten vermengden zich tot een hels kabaal. Opeens vloog de deur open en stormden acht zwaar bewapende soldaten in vreemde, groene uniformen binnen. De groep herkende de soldaten niet als Duitsers, maar wie zouden het dan wel zijn? De soldaten spraken geen woord maar keken in het halfdonker speurend rond, op zoek naar Duitsers. Toen die niet werden aangetroffen, verdwenen ze even plotseling als ze gekomen waren. Angstig vroegen de burgers zich af of ze nu wel of niet bevrijd waren… ”

“Een tijdje later vloog de deur weer open. Er verscheen een loop om de hoek, gevolgd door grijze gestalten. Deze uniformen kende de groep heel goed. Het waren Duitse soldaten die zwijgzaam en gespannen op zoek waren naar… Amerikanen. Het geheel begon te lijken op een spelletje verstoppertje. Toen voor de derde keer de deur open vloog en er wederom soldaten binnenstormden, bleken het dezelfde Amerikaanse soldaten van een paar uur eerder te zijn. Maar nu waren ze nog maar met z’n vijven... ”

Hoewel het bijna 80 jaar geleden is, staan de gebeurtenissen bij mevrouw Van Vliet in het geheugen gegrift. Haar versie stemt weliswaar niet voor 100% overeen met de geschiedkundige verslaglegging, maar dat doet niets af aan haar indrukwekkende herinnering.

Luisterplek dankzij belofte van de hotel manager aan zijn oma

Zijn opa zat in het verzet, werd verraden, opgepakt, overleefde diverse kampen, kwam vrij, maar overleed op weg naar huis. Marcel Hoogenboom beloofde zijn oma de verhalen uit de Tweede Wereldoorlog levend te houden. Daarom ligt er een luistersteen bij hotel Erica in Berg en Dal. 

Marcel Hoogenboom was hotelmanager van Erica, één van de vier Fletcher-hotels in de regio Nijmegen. Hoogenboom groeide op in Zeeland, speelde als kind tussen de Duitse restanten van de bezettingstijd in de duinen. Zijn grootouders van moederskant brachten de oorlog door in Delft: “Ze hoorden het gedreun van de SS-laarzen op de kinderkopjes. Mijn opa was paardenslager. Mede daarom kwamen ze de Hongerwinter door. Mijn moeder heeft zich als kind warm gehouden bij het vuur van de opgestookte paardenhoeven.”

Zijn opa van vaderskant, Leendert Hoogenboom, maakte deel uit van de verzetsgroep Van Beest in Middelburg. Hij werd in augustus 1942 verraden door een NSB-buurman, gearresteerd en via de gevangenis in Scheveningen, het Oranjehotel, en kamp Amersfoort naar Duitsland gebracht. “Mijn oma heeft hem in Scheveningen voor het laatst gezien. Gezien, want ze mocht niet met hem praten.”

Zijn oma zou haar man niet meer levend terugzien. Begin april 1945 werd Leen Hoogenboom vrijgelaten. Op weg naar huis overleed hij op 21 april in een ziekenhuis in het Duitse Speyer. Zijn resten werden terugbezorgd in een loden kist, een paar weken voor de bevrijding, herbegraven in Middelburg in 1950.

 “Mijn oma heeft heel lang niet uitvoerig over de oorlog willen praten en de rol van mijn opa in het verzet. Ik denk dat het geen grote rol geweest is, anders hadden ze hem wel gelijk gefusilleerd. Aan het einde van haar leven begon ze toch over die tijd, mondjesmaat. Tegen mij, haar jongste kleinzoon van de Hoogenbooms. Waarschijnlijk omdat ik erover door bleef drammen.”

“Toen heeft ze mij gevraagd, jongvolwassene en kind van een nieuwe generatie, de verhalen uit de oorlog te blijven vertellen. Niet alleen die van mijn opa, maar van iedereen die die tijd heeft meegemaakt. En niet alleen de beroerde verhalen, maar ook de mooie. Ik heb haar beloofd dat ik daarvoor mijn best zou doen. Twee jaar later overleed ze, op oudejaarsdag 2010.”

Na zijn middelbare school belandde Marcel Hoogenboom in de horeca. Van 2007 tot 2023 was hij manager van Hotel Erica. “Dat bleek ook een rol gespeeld te hebben in de Tweede Wereldoorlog. Toeval bestaat niet.” Door zijn toedoen werd op 8 juni 2013 een luistersteen van de Liberation Route onthuld onder de lindeboom voor het hotel, die het verhaal vertelt van Erica in september 1944. “Toen heb ik, voor een volle zaal, voor het eerst verteld over de belofte aan mijn oma. Mijn vader vol trots op de eerste rij was duidelijk geëmotioneerd”