In Zuidzande geen blijde bevrijding

Het oorlogsdagboek van Le Régiment de la Chaudière schrijft dat op zondagochtend 29 oktober 1944, net na 11.00 uur, majoor Sévigny en zijn manschappen zich aan de rand van Zuidzande meldden. Dorpsdominee Evens had met een zelfgemaakte, witte vlag de aandacht weten te trekken, waarna hij de bevrijders richting het dorp begeleidde.

Majoor Sévigny meldde vanaf de Oostburgsestraat aan het bataljonshoofdkwartier dat de vijand was vertrokken. Op basis van zijn positieve bericht, werden alle geplande beschietingen op het zwaargehavende dorp geannuleerd. Veel was er niet meer te vernielen; na vele weken van beschietingen waren op zaterdagavond als klapstuk nog eens 1.500 mortiergranaten richting Zuidzande geslingerd. Terwijl zijn soldaten beschutting zochten, wenkte majoor Sévigny de andere compagnies van het regiment voorwaarts. Aan beide kanten van de weg liep een rij bemodderde soldaten behoedzaam naar het centrum van het dorp. Tot grote opluchting werd om 13.00 uur de verlaten dorpskern van Zuidzande zonder een schot te lossen door de eerste Canadese soldaten betreden.

Het was geen blijde bevrijding. Het Régiment de la Chaudière trof in Zuidzande een groot aantal gewonde burgers aan. De dorpsdokter, die zich over de gewonde dorpsgenoten had ontfermd, vertelde tegen de Canadezen dat de Duitsers naar Knokke waren gevlucht. Omdat er geen water, voedsel noch medicamenten waren, ging een dringend verzoek door de ether om de gewonde Zuidzandenaren naar IJzendijke te evacueren. Het hoofdkwartier had geen vervoer ter beschikking en het werd aan het Franstalige bataljon overgelaten om de helpende hand uit te steken. ’s Middags om 14.30 uur arriveerden de eerste vrachtauto’s om de mensen naar het veilige IJzendijke te brengen. Een stille optocht vertrok uit het verwoeste dorp.