Nederland / Begraafplaats
Markeren
Deel
Route
Plein XIII, hier vlakbij, heeft in Bergen op Zoom een lange historie. Ooit aangelegd als een oefenterrein voor het garnizoen van de stad, kreeg het na de bevrijding een bijzondere functie. Het plein werd een begraafplaats voor vele tientallen gesneuvelde, met name Canadese, militairen. Het was daarmee de grootste, tijdelijk aangelegde begraafplaats voor Canadese militairen in Noord-Brabant.
In elke oorlog sneuvelen militairen. Zij verdienen een mooi verzorgd graf. In oorlogsomstandigheden is dat vaak niet mogelijk. De wijze van begraven wordt bijna altijd bepaald door de omstandigheden. Het Canadese leger had in de periode 1944/45 een systeem opgezet om omgekomen militairen te begraven. Men koos ervoor om de doden te concentreren in tijdelijke begraafplaatsen. Tijdelijk, omdat op een later moment de in Nederland gesneuvelde Canadese militairen zoveel mogelijk in speciaal aangelegde Canadese begraafplaats(en) begraven zouden worden.
Direct na de strijd begroeven de Canadezen hun gevallen kameraden vaak in haastig gedolven veldgraven. Gespecialiseerde eenheden zorgden, indien dat kon, voor een herbegraving in een tijdelijk kerkhof. In het centrum van Bergen op Zoom, op Plein XIII, was ook zo’n begraafplaats. Een midden in de stad gesitueerd, maar ooit aan de rand van de oude vesting gelegen exercitieterrein voor het garnizoen van de stad. Het getal ‘XIII’ herinnert aan een verdwenen wachthuis bij een spoorwegovergang in de buurt.
Bij de gevechten in de stad sneuvelden vele Canadezen en zij waren de eersten die op Plein XIII begraven werden. Ook een aantal militairen die sneuvelden in de felle strijd bij Welberg kregen hun graf aldaar. In totaal kon men begin november 1944 al 53 graven tellen. Eén van hen was trouwens een Britse tanksoldaat van een eenheid die de Canadezen ondersteunde. In de wintermaanden nam het aantal iets toe door het bijzetten van zes militairen van de luchtmacht, inclusief een Nederlander. Hiermee kwam het totaal aantal kruizen op Plein XIII op 59 en was deze tijdelijke begraafplaats de grootste in Noord-Brabant. Uiteraard werden Canadezen ook op bestaande begraafplaatsen ter aarde besteld, maar nergens in Noord-Brabant op deze schaal.
In totaal zijn ruim 600 Canadese gesneuvelde militairen uit de periode 1944/45 begraven geweest in diverse gemeenten in Noord-Brabant. De meesten van hen zijn vanaf april 1945 overgebracht naar de Canadese militaire begraafplaats aan de Ruytershoveweg in Bergen op Zoom.
Tegenwoordig herinnert niets meer op Plein XIII aan de tijdelijke functie die het bijna een jaar lang had.
Antwerpsetraat 56 Bergen op Zoom