Nederland / Vector of Memory

De Waaloversteek


Markeren

Deel

Route


Tijdens Operatie Market Garden was het verzet van de Duitsers op en rond de bruggen van Nijmegen hevig. Op 20 september 1944 besloot de geallieerde legerleiding om de verkeersbrug niet alleen via de zuidzijde, maar ook via de noordzijde te proberen in te nemen. De Waaloversteek was begonnen, de Amerikanen kwamen in een heus spervuur terecht.

Op 19 september 1944 wilden de Amerikanen oprukken om de beide bruggen bij Nijmegen te veroveren. Het 2nd Battalion van het 505th Regiment en de Grenadier Guards moesten zowel de spoorbrug en de verkeersbrug als het postkantoor innemen. In het postkantoor bevond zich waarschijnlijk het ontstekingsmechanisme waarmee de Duitsers de Waalbrug wilden opblazen. Op de verovering van het postkantoor na verliep de operatie echter moeizaam.

De generaal van de Waffen-SS, Wilhelm Bittrich, had delen van de 10. SS-Panzerdivision naar Nijmegen gestuurd om de waalbruggen te verdedigen. De Amerikanen probeerden de bruggen bij Nijmegen in te nemen en stelden zich aan de Nijmeegse kant van de Waal op. Ze zaten vast; de bruggen moesten van de andere kant worden ingenomen. Als dat niet zou lukken, waren de geallieerde soldaten in Arnhem verloren.

Op 20 september kreeg het 3rd Battalion van het 504th Parachute Infantery Regiment van majoor Julian Cook opdracht de Waal over te steken en de brug via de noordzijde te veroveren. Met veel te lichte boten van het Britse XXX Corps gingen zij de Waalover. Het werd een gevecht van man tegen man. Van de 26 boten die vanaf de zuidoever vertrokken, kwamen er volgens ooggetuigen maar 13 aan de overkant aan. De rest was tijdens de overtocht gezonken of de aan boord aanwezige genisten waren gedood. De soldaten die de andere kant van de Waaloever wisten te bereiken, vochten zich met getrokken bajonetten naar de verkeersbrug. Twee uur na hun overtocht hadden de para's de spoorbrug in handen en leden de Duitsers flinke verliezen. Nog eens twee uur later hadden ze de noordzijde van de verkeersburg ingenomen. Toen rolden de eerste tanks van de Grenadier Guards de brug over.

Sunset March

Sunset March is een dagelijks eerbetoon aan de geallieerde militairen, die gevochten hebben voor de vrijheid van Nederland. In Nijmegen is een nieuwe stadsbrug gebouwd; de Oversteek. Vlakbij het deel van de Waal waar op 20 september 1944 Amerikaanse militairen van US 82nd Airborne de Waal zijn overgestoken naar de noordzijde. Tijdens deze zogenaamde "Waalcrossing" zijn 48 geallieerde militairen omgekomen. De verlichting van deze nieuwe brug is heel speciaal. Er staan 48 paren lichtmasten op de brug. Rond het tijdstip van zonsondergang worden deze lichtmasten, paar voor paar, na elkaar ontstoken in het tempo van een trage mars. Totaal duurt het ontsteken bijna 12 minuten. Het eerste paar dat wordt ontstoken staat onder de zuidelijke boog van de brug. De omgekeerde V. Iedere avond loopt een veteraan de Sunset March bij zonsondergang. Als het eerste paar lichtmasten wordt ontstoken, loopt de veteraan mee in het tempo waarin de lichten aangaan. De veteraan is herkenbaar aan een baret of het veteranendraaginsigne of de medailles die hij of zij draagt, dan wel een combinatie hiervan. Iedereen kan deelnemen aan de Sunset March. Veteranen kunnen zich inschrijven als 'Veteraan van de Dag'.